Αν κι εσύ είσαι από τις άτυχες ή τους άτυχους που διαλέγουν πάντα ακατάλληλους συντρόφους, έχουμε καλά νέα! Εντοπίσαμε tips ειδικού ώστε την επόμενη φορά να πετύχεις διάνα και να σταματήσεις το… ρεκόρ αποτυχίας στα προσωπικά σου και τις σχέσεις σου.
«Γιατί διαλέγω άτομα με ένα συγκεκριμένο τύπο και χαρακτήρα που δεν μου ταιριάζει;» Την ερώτηση αυτή μας την απευθύνει σε επιστολή του (γραπτό μήνυμα) ο κύριος Γ., 48 ετών. Λέει ότι έχει στο ιστορικό του δύο αποτυχημένους γάμους και κάποιες βραχύχρονες σχέσεις με γυναίκες που περιγράφει ως «αδύναμες και καταθλιπτικές» και που έπρεπε συνεχώς «να φροντίζει και να στηρίζει». Εκείνες όμως ήταν «αχάριστες και ανικανοποίητες», αναφέρει με κάποια πίκρα.
Γιατί νιώθουμε ότι έχουμε κάνει λάθος στην επιλογή συντρόφου
Βίωσε «προδοσία» και από τις δύο πρώην συζύγους του. Ονειρεύεται τώρα να ζήσει μια σχέση «ήρεμη και αρμονική», όπου θα μοιράζεται τα πάντα «ισότιμα» με τη νέα του σύντροφο. Ωστόσο φοβάται και μας ρωτάει αν πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρει να ξεφύγει από αυτό που πριν θεωρούσε ως «ατυχία». Τώρα λέει ότι συνειδητοποιεί πως ο ίδιος έχει υπερβολικά «δοτικό» χαρακτήρα και πως αυτό δεν είναι καλό: «Οι γυναίκες που επιλέγω έχουν τάση να με εκμεταλλεύονται».
Είναι πολλοί αυτοί που μετά από μια απογοητευτική σχέση λένε ότι θα προσέξουν και δεν θα ξανακάνουν το ίδιο λάθος αλλά καταλήγουν κάθε φορά να κάνουν σχέσεις όπου το ίδιο πρόβλημα επαναλαμβάνεται. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Υποσυνείδητα όλοι είμαστε κατά κάποιο τρόπο εξαρτημένοι από το ζεύγος των γονέων μας. Βέβαια οι ταυτίσεις με βάση το ψυχαναλυτικό μοντέλο γίνονται με πολύπλοκους μηχανισμούς, που είναι ήδη γνωστοί στο ευρύ κοινό. Σήμερα όλες οι θεωρητικές προσεγγίσεις λαμβάνουν υπόψη τα πρότυπα της οικογένειας όπου έζησε ο καθένας ως παιδί. Το σύγχρονο γνωστικοσυμπεριφοριστικό μοντέλο, με την έννοια των «σχημάτων» (schemas), έχει συμπεριλάβει -μεταξύ άλλων- το γονεϊκό πρότυπο, που είναι παράδειγμα για μίμηση, αποφυγή ή ακόμη υπεραναπλήρωση (εφαρμογή του αντιθέτου pattern συμπεριφοράς).
Ανήκουμε περισσότερο ή λιγότερο σε κάποια από τις βασικές δομές προσωπικότητας, που έχουν περιγραφεί ως «σχήματα» από τον J.Young. Δημιουργούνται από τα βιώματα της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, αναπτύσσονται ανάλογα με τις εμπειρίες μας και επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο. Το πρόβλημα είναι ότι όταν παρατηρούμε την πραγματικότητα στενά και μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα, την βλέπουμε αλλοιωμένη. Κάνουμε δυσλειτουργικές σκέψεις και υιοθετούμε λάθος συμπεριφορές, που επαναλαμβάνονται με αποτέλεσμα οι ανησυχίες και οι φόβοι μας να λειτουργούν τελικά σαν αυτοεκπληρούμενες προφητείες.
Μήπως προσπαθείτε πολύ;
Ο κύριος Γ. προσπαθεί υπερβολικά να ικανοποιεί τις ανάγκες των άλλων, σε βάρος των δικών του. Η ενασχόλησή του όμως με τα προβλήματα της εκάστοτε συντρόφου του έχει σαν αποτέλεσμα να παραμελεί τον εαυτό του και να αισθάνεται συνεχώς παραπονεμένος αφού οι δικές του ανάγκες δεν καλύπτονται. Είναι το σχήμα της «αυτοθυσίας». Άτομα που λειτουργούν με τέτοια δομή προσωπικότητας έχουν μάθει ως παιδιά ότι πρέπει να καταστέλλουν τις επιθυμίες τους και να παραμελούν τον εαυτό τους για να κερδίσουν αγάπη και αποδοχή. Αντίθετα οι συναισθηματικές ανάγκες των γονέων είχαν προτεραιότητα και τις έβαζαν πάνω από τις δικές τους ανάγκες και τα αισθήματά τους ως παιδιά.
Ζητήσαμε από τον κύριο Γ. πληροφορίες για την παιδική του ηλικία και για τους γονείς του. Μάθαμε ότι έχασε νωρίς μια μητέρα «ασθενική με πολλά προβλήματα υγείας», που λάτρευαν και ο ίδιος και ο πατέρας του. «Οι γονείς μου ήταν το ιδανικό ζευγάρι». Τέτοιο θα ήθελε να δημιουργήσει κάποτε και ο ίδιος, λέει. Μεγάλη η απώλεια, μια πληγή του παρελθόντος που τώρα θέλει υποσυνείδητα να γιατρέψει μέσα του με το να δημιουργήσει και ο ίδιος ένα τόσο αγαπημένο ζευγάρι σαν εκείνο των γονιών του. Για τον Γ. αν η σύντροφος του «θεραπευόταν» αυτό θα ισοδυναμούσε με τη δική του προσωπική θεραπεία από το τραύμα αυτό του παρελθόντος καθώς και με την θεραπεία της άρρωστης μητέρας του. Δεν είναι τυχαίο ότι έλκεται από τις «γυναίκες με μελαγχολικά μάτια», τις «θλιμμένες μαντόνες» που θέλει «να λατρέψει και να κάνει ευτυχισμένες», όπως δηλώνει ο ίδιος.
Τι λέει ο ειδικός
Η ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ του κυρίου Γ. είναι να προσπαθήσει (και με επαγγελματική βοήθεια αν δεν μπορεί μόνος του) να δείξει καλοσύνη όχι μόνο στους άλλους αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό. Να τον αγαπήσει και να πιστέψει στην αξία του χωρίς να χρειάζεται να την αποδεικνύει συνεχώς, έχοντας κάποιον άλλο σε κατάσταση εξάρτησης και φροντίδας. Να μπορέσει να ξεπεράσει αυτή τη «ζωτική» του ανάγκη να θυσιάζεται, να κάνει τα πάντα για να είναι χρήσιμος και απαραίτητος. Άλλωστε με το να μπαίνει στο ρόλο αυτό ο ίδιος, εξαναγκάζει τον άλλο να κλειστεί στο συμπληρωματικό ρόλο που του αναλογεί, δηλαδή του «αδύναμου» που είναι ανίκανος να αναπτυχθεί, του «αχάριστου», που δεν μπορεί να ανταποδώσει. Είναι επόμενο λοιπόν ο άλλος κάποτε να κουραστεί και να θελήσει κάποια στιγμή να φύγει και να απεγκλωβιστεί από αυτή την πιεστική σχέση.
Tα tips για όλους
ΠΟΙΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ μπορούμε να δώσουμε στους φίλους και αναγνώστες που αισθάνονται ερωτική έλξη για ένα συγκεκριμένο τύπο προσωπικότητας του συντρόφου που έχει ήδη αποδειχθεί ακατάλληλος; Ανάλογα με τις χρονικές περιόδους διαμορφώνονται και τα κριτήρια με τα οποία επιλέγουμε έναν σύντροφο. Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες η επιλογή συντρόφου δεν γινόταν από τον ίδιο τον άνθρωπο, αλλά από την οικογένεια και το κοινωνικό του περιβάλλον. Οι γονείς δηλαδή, η ευρύτερη οικογένεια και το φιλικό και συγγενικό περιβάλλον επέλεγαν σύζυγο, που συνήθως είχε μεγαλώσει στον ίδιο τόπο ή στο διπλανό χωριό, με παρόμοιους κανόνες και αντιλήψεις.
Οι επιλογές ήταν συνήθως σωστές, αν κρίνει κανείς από την πορεία των γάμων των πατεράδων ή των παππούδων μας. Σήμερα μια τέτοια διαδικασία επιλογής συντρόφου φαίνεται αδιανόητη για τη μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων. Ο καθένας από εμάς επιθυμεί να επιλέγει σύντροφο με τα δικά του προσωπικά κριτήρια που συνήθως θεωρούμε απόλυτα και αλάνθαστα. Σε αρκετούς ανθρώπους όμως η διαδικασία αυτή φαίνεται αβάσταχτη και αδυνατούν να επιλέξουν σύντροφο. Τέλος, μερικοί αναζητούν σύντροφο με τη βοήθεια γραφείων γνωριμιών ή συνοικεσίων, αδυνατώντας οι ίδιοι να κάνουν τις δικές τους επιλογές. Πολλές επίσης επιλογές συντρόφων ή συζύγων καταλήγουν άδοξα σε έναν χωρισμό, φορτώνοντας τον εαυτό μας με απογοήτευση, ενοχές και έχοντας χάσει κάποια δημιουργικά χρόνια της ζωής μας πριν καταλήξουμε σε μια αποτυχία. Και η δικαιολογία: «δεν ταιριάζουμε».
Τα κριτήρια επιλογής του ιδανικού συντρόφου
- Κύριο κριτήριο επιλογής συντρόφου στις μέρες μας είναι η εμφάνιση και οι ερωτικές επιδόσεις. Είναι το κριτήριο που άθελά μας μάς επέβαλαν τα ΜΜΕ και η κοινωνία ευρύτερα. Είναι επίσης το κριτήριο που επισκιάζει και καταλύει όλα τα υπόλοιπα κριτήρια, πιστεύοντας ότι είναι το κλειδί με το οποίο θα ξεκλειδώσουμε μια καλή σχέση, που θα μας δίνει χαρά και ικανοποίηση.
- Ένα δεύτερο κριτήριο είναι το υψηλό κοινωνικο-οικονομικό status. Είναι η άλλη ελπίδα με την οποία πιστεύουμε ότι θα ξεκλειδώσουμε την ευτυχία.
- Τα κριτήρια αυτά δεν είναι λανθασμένα. Το να ζούμε με έναν σύντροφο ερωτικό, με άψογη και επιμελημένη εμφάνιση, με οικονομική άνεση και καλές δημόσιες σχέσεις είναι αυτό που ονειρεύονται οι περισσότεροι άνθρωποι της εποχής μας.
Όμως τα κριτήρια αυτά απλώς δεν είναι επαρκή. Χρειάζονται κι άλλα, τελείως απαραίτητα, που συχνά δεν λαμβάνουμε υπόψη, άλλοτε γιατί ερωτευτήκαμε με την πρώτη ματιά, άλλοτε γιατί δεν τα υποπτευθήκαμε ότι υπάρχουν και οφείλουμε να τα ελέγξουμε και άλλοτε γιατί η εποχή μας είναι η εποχή της ταχύτητας και των γρήγορων αποφάσεων.
Αναρωτηθήκαμε λοιπόν αν ο σύντροφός που επιλέξαμε έχει τα ίδια ενδιαφέροντα με εμάς; Έχει τους ίδιους στόχους; Τα ίδια όνειρα; Μπορεί να είναι ευτυχισμένος από τα ίδια πράγματα; Μπορεί να ζήσει συντροφικά;
Όλοι μας θέλουμε να περνάμε καλά σε μια σχέση. Αλλά πώς; Ανέμελα και αδιάφορα ή στοχεύοντας σε κοινούς στόχους; Με κοινά ενδιαφέροντα; Περπατώντας παράλληλα ή πράγματι συμπορευόμαστε; Καταφέρνοντας πράγματα ή απλά να κυλάει η ζωή μας; Απλή συγκατοίκηση ή κοινή πορεία προς την ευτυχία; Ας μη λησμονούμε ότι όσο μεγαλώνει το προσωπικό κομμάτι του καθενός μέσα σε μια σχέση ή ένα γάμο, τόσο συμπιέζεται και περιορίζεται το κοινό κομμάτι στη σχέση. Μια τέτοια πορεία δημιουργεί σχέσεις και γάμους με ημερομηνία λήξης…
Αλεξάνδρα Μιχοπούλου
Κλινικός Ψυχολόγος (DESS)
Σεξολόγος (DU) sexmedic.gr
Δες και αυτό: Σου ζήτησε να παντρευτείτε αλλά δεν είσαι σίγουρη; Τα 14 σημάδια που πρέπει να προσέξεις
